روغن قالب بتن چیست؟

روغن قالب بتن نوعی روغن شیمیایی است که پیش از بتن ریزی، از آن در قالب‌های فلزی، بتنی، چوبی و فایبرگلاس استفاده می‌شود.

روغن قالب بتن چیست؟

روغن قالب فلزی بتن یک نوع روغن شیمیایی بر پایه مواد نفتی و رها کننده قالب بتن می باشد.این روغن با استفاده از ترکیب روغن های مخصوص و مواد شیمیایی ویژه ساخته می شود و در اختیار سازندگان سازه های بتنی قرار می گیرد. روغن قالب بندی بتن به صورت محلول در آب بوده و خواص بی شماری برای ساخت سازه های بتنی و رها شدن قالب به بهترین شکل ممکن (بدون اینکه بتن به سطح قالب بچسبد) دارد.

روغن قالب بتن با توجه به مواد تشکیل دهنده آن، در واکنش با مواد شیمیایی موجود در بتن، یک لایه نازک دارای خاصیت دافع آب در سطح قالب تشکیل می دهد. برای پیشگیری از چسبندگی قالب به بتن و کنده شدن بتن باید از روغن قالب بندی بتن استفاده کرد. در غیر این صورت احتمال دارد به بتن موردنظر آسیب های جدی وارد شود که از نظر سازه ای خطرناک است. همچنین المان های سازه را با مشکلات بسیار زیادی رو به رو خواهد کرد.

به طور کلی توجه داشته باشید که روغن قالب بتن به منظور ممانعت از چسبندگی بتن به قالب و هم برای جدا کردن بتن از قالب بتن به‌کار گرفته می‌شود. در داخل این روغن، امولسیونی به‌کار برده شده است که می‌تواند بر روی قالب بتن یک لایه نازک ایجاد کند، با توجه به وجود این لایه، قالب به راحتی از بتن جدا می شود.

رها سازی بتن از قالب به چه صورت است؟

برای رها سازی قالب های بتنی و یا در واقع عملیات آزاد سازی بتن، برای اینکه بتن به قالب نچسبد، از نوعی روغن شیمیایی استفاده می شود که به آن روغن قالب بتن می‌گویند. این روغن مزایا و فواید زیادی دارد که می‌توان از آن ها استفاده کرد و البته شایان ذکر است که در بسیاری از سازه ها ممکن است قالب های بتن را با استفاده از روغن های سوخته یا گازوئیل چرب کنند و از روغن قالب بندی بتن استفاده نکنند. باید توجه کنید که این کار معایب بسیاری برای سازه  شما، به ویژه تیرها و ستون ها خواهد داشت.

بنابراین بهره بردن و استفاده از روغن قالب بتن یک اصل بسیار اساسی و مهم به حساب می آید. همان‌طور که بیان شد، این روغن به طور معمول از مواد نفتی تهیه می‌شود و در آن از برخی افزودنی‌های شیمیایی و سایر روغن‌های مخصوص نیز استفاده می شود.

نحوه عملکرد روغن قالب بتن

روغن قالب بندی بتن در واقع بدین‌گونه عمل می‌کند که پس از انجام یک واکنش شیمیایی با سطح بتن، یک لایه نسبتا نازک بر روی آن ایجاد می‌شود که دارای خاصیت دفع آب می‌باشد. بنابراین این لایه نازک نمی‌تواند آب موجود در بتن را جذب و آن را با خطرات فراوانی رو به رو کند.

همین لایه نازک باعث می‌شود تا قالب به راحتی از بتن جدا گردد و به آن نچسبد. البته تنها وظیفه روغن قالب بتن این مورد نیست و در حقیقت این روغن، وظیفه محافظت از قالب‌های مورد استفاده بر روی بتن را نیز برعهده دارد. همچنین این روغن علاوه بر سهولت در تمیز کاری و جلوگیری از زنگ زدن قالب‌ها باید ویژگی های دیگری نیز داشته باشد.

به طور کلی استفاده از روغن نامرغوب یا روغن سوخته به عنوان جایگزینی برای روغن قالب، باعث می‌شود تا سطح بتن لکه‌دار شود و این موضوع اصلاً موردپسند مهندسان و سازندگان سازه نمی باشد. خصوصاً برای آن دسته از بتن هایی که اکسپوز هستند و ظاهر آن‌ها برای سازنده از اهمیت بسزایی برخوردار است. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد معایب قالب بتنی به این مقاله مراجعه نمایید.

بعد از اینکه قالب های بتن به روغن بتن آغشته شدند، می‌توانیم عملیات بتن ریزی را آغاز کنیم. بعد از آنکه بتن به گیرایی مطلوب رسید، به راحتی می‌توانیم قالب‌های بتن را باز کنیم و به اصطلاح بتن رها سازی می‌شود. رها سازی بتن با کم ترین مقدار آسیب به المان‌های مختلف سازه و همین‌طور سایر نقاط بتنی می‌باشد. در نتیجه استفاده از این روغن، یکی از شروط اساسی قبل از بتن ریزی بخش‌های مختلف سازه است.

مشخصات روغن قالب بتن

روغن قالب بتن باید دارای مشخصات زیر باشد :

میزان مصرف روغن: ۲۰ الی۴۰ متر مربع به ازای هر لیتر روغن قالب بتن (بسته به سطح قالب بتن).

وزن روغن: معمولاً ۸۳/۰ کیلوگرم وزن ایده آل آن است.

رنگ: روغن قالب بتن به صورت قهوه‌ای تیره است.

شکل روغن: مایع با ویسکوزیته یا لزجت پایین (همین موضوع سبب شده که به راحتی سطح موردنظر پوشش داده شود).

طریقه مصرف: به وسیله پیستوله، برس یا غلطک، سطح قالب ها را اندود می‌کنیم.

نکات کاربردی

امکان استفاده از روغن قالب بتن برای انواع قالب‌های فلزی،پلاستیکی، بتنی و چوبی و فایبرگلاس وجود دارد. به همین خاطر اگر قالب شما از هر متریالی تولید شده باشد، جای نگرانی نمی‌باشد و می‌توانید از آن برای تمام قالب های خود استفاده کنید. همان‌طور که می‌دانید پیش از عملیات بتن ریزی باید سطح قالب، تمیز و عاری از هرگونه گرد و غبار باشد که با استفاده از روغن قالب بندی بتن امکان پذیر است. این روغن بر پایه آبی نیست، زیرا سبب زنگ زدگی در قالب خواهد شد و با بتن به سادگی ممزوج نیست. به همین دلیل اگر در جایی به روغن هایی که بر پایه آبی هستند برخورد کردید، آن‌ها را به هیچ وجه تهیه نفرمایید.

مزایای روغن قالب بتن

مزایای روغن قالب بتن باعث شده که اکثر سازندگان سازه‌های بتنی به استفاده از این روغن روی آورند. از سایر مزایای مهم روغن قالب بندی بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. همان‌طور که گفته شد از این روغن می‌توان در انواع قالب‌ها با جنس‌های مختلف فلزی، چوبی، فایبرگلاس و غیره استفاده کرد، بدون اینکه خوردگی و خرابی در قالب‌های مورد استفاده به وجود بیاید. به ویژه در قالب‌های چوبی و فلزی که بر اثر عوامل مختلفی خراب می‌شوند، می‌توان با استفاده از روغن قالب بتن طول عمر آن‌ها را افزایش داد.
2. این روغن موجب تسهیل و سرعت بخشیدن به پاک سازی و تمیز کردن قالب بتن می‌شود. به همین دلیل پیش از استفاده از قالب‌ها، می‌توان با استفاده از این روغن، عملیات پاک سازی را انجام داد.
3. از آنجایی که روغن قالب بتن بر پایه آب نمی‌باشد، به همین دلیل مانع از زنگ زدگی قالب بتن می‌شود. این موضوع باعث افزایش طول عمر قالب می‌شود.
4. این روغن به آسانی با بتن مخلوط نمی‌شود. اگر بتن با روغن به راحتی مخلوط شود، طول عمر بتن و همین‌طور مقاومت فشاری آن کاهش می‌یابد. خصوصیت و ویژگی این روغن طوری است که با بتن مخلوط و ترکیب نشود.
5. استفاده از روغن قالب بندی بتن می‌تواند در زمان انجام پروژه و هزینه‌های قالب بندی بتن، صرفه جویی ایجاد نماید.